December 2021
Vaccineren van bijzondere doelgroepen
Eind maart 2021 kwam vanuit de overheid het verzoek om een programma op te zetten voor het vaccineren van bijzondere doelgroepen: dak-en thuislozen, zwerfjongeren, vrouwen in vrouwenopvang en ongedocumenteerden. Stefan Derksen (rechts), assistent-coördinator vaccinatieprogramma, Wendy Broeren en Joy Koenen (niet op de foto) van het Meldpunt Bijzondere Zorg GGD Gelderland-Zuid beantwoordden dit verzoek.
“Maar één kans om het goed te doen"
Draagvlak creeëren
Stefan en Wendy gingen meteen aan de slag met de vragen: welke partners hebben we nodig en op welke locaties moeten we zijn? En wie hebben we nodig om het bericht bij doelgroepen te krijgen? Dak-en thuislozen bereik je niet via het reguliere proces, waarin een uitnodiging per brief wordt verstuurd. Zij hebben in sommige gevallen geen mobiele telefoon. “Er lag vrij snel een concreet plan. We hebben vervolgens een webinar voor onze partners georganiseerd: Bindkracht 10, Buitenzorg, huisartsen en verpleegkundigen, Straatdokters, IrisZorg, RIBW, Politie, Stichting Gast, VluchtelingenWerk, Radboud Universiteit; tot aan de straatpastoor toe. We hebben een presentatie gegeven en er konden vragen worden gesteld. Na de webinar hielden we nauw contact om de partners te betrekken bij het proces. Er is veel energie gestoken in het creëren van draagvlak”, vertelt Stefan.
Breed gedragen aanpak
Wendy heeft als psychiatrisch verpleegkundige een spreekuur voor Buitenzorg in een kerk in Nijmegen. Ook zit ze in een landelijke straatdoktersgroep, zo heeft ze in de jaren een groot netwerk opgebouwd. “We zijn actief naar de maatschappelijk opvanglocaties toegegaan om te vragen wat er nodig is. We kwamen al snel tot de conclusie dat we niet in één dag konden vaccineren. Dak-en thuislozen staan bekend als zorgmijders, die kun je niet als groep benaderen maar moet je één voor één bij de hand nemen. Het is ook belangrijk dat ze naar een bekende plek kunnen komen met bekende gezichten. Wijkagent Jan en ik gaan bijvoorbeeld heel vaak samen naar plekken waar mensen buiten slapen. Daarom zijn Jan en ik ook steeds samen in het politiebusje naar de locaties gekomen. Dat wekt vertrouwen en verlaagt de drempel.”
Hulp bij gezondheidsverklaring
Een groot deel van de doelgroep werd gevaccineerd op drie opeenvolgende dagen in de voor hen bekende kerk. Stefan: “Vanuit de partners was er veel medewerking. Elk van de drie dagen waren er mensen aanwezig om te tolken of te begeleiden. Stichting Gast en VluchtelingenWerk hebben voor hun doelgroep gezondheidsverklaringen ingevuld. Iemand van VluchtelingenWerk liet zich meteen ook vaccineren en zette een filmpje hiervan als voorbeeld online.” Wendy: “Hierdoor was er een hoge opkomst. Er waren ook groepen die we eerder niet in beeld hadden, zoals mensen van Chinese en Oekraïense afkomst.”
Roze koeken
Wat mogelijk geholpen heeft is dat voor de cliënten bij binnenkomst een voedselpakketje klaarlag. Stefan: “We startten bewust vroeg in de ochtend, zodat de doelgroep vanuit hun slaapplek meteen kon komen, liefst vóórdat ze onder invloed van drank of drugs raakten. Als ontbijt hadden we een pakketje met witte bolletjes, banaan met melk of appelsap samengesteld. Makkelijk weg te krijgen. Op die manier was het goed op te brengen om in de rij te staan. Tijdens veegacties (mensen op straat benaderen) deelden we koffie en roze koeken uit. Daar is heel positief op gereageerd.”
Saamhorigheid
Wendy vult aan: “Er hing sowieso een positieve sfeer onder de doelgroep, ze hadden iets van: ‘Wij mogen ook, we worden niet overgeslagen’. En ook onder ons: doordat we alles samen met de partners hebben gedaan, werd het als het ware gedragen. Er heeft een stuk in de Gelderlander gestaan, misschien hielp dat ook. Steeds als we op de locatie aankwamen, stonden er al mensen te wachten.” Stefan trekt de conclusie: “We zijn wat later begonnen met vaccineren dan andere regio’s omdat we wilden wachten op Janssen, waardoor we maar één keer hoefden te vaccineren. Die tijd konden we steken in de voorbereiding. Dat heeft goed uitgepakt. Je krijgt tenslotte maar één kans om het goed te doen.”
“Steeds als we op locatie aankwamen, stonden er al mensen te wachten."
