18 augustus 2025
Samen leerlingen voorbereiden op de maatschappij
“Succes met je optreden vanavond!” zegt directeur Stephan Haukes tegen een leerling. Op VSO-school Aventurijn in Nijmegen is persoonlijke groei heel belangrijk. De school helpt leerlingen om goed mee te doen in de maatschappij. Het onderwerp ‘relaties en seksualiteit’ hoort daarbij. Dit jaar kreeg de school een landelijke subsidie om het onderwerp extra aandacht te geven. De GGD denkt en helpt mee.
Foto: Stephan Haukes en Marieke te Plate
Seksuele gezondheid als vast onderdeel van het schoolbeleid.”
Volgens Stephan is de GGD een belangrijke partner: “Ze weten veel over seksuele gezondheid en hebben een goed netwerk.” Regelmatig overlegt hij met Marieke te Plate. Als Gezonde School-adviseur is ze een bekend gezicht op school. “Er was al langer aandacht voor seksuele gezondheid”, vertelt Marieke. “Maar dat waren losse projecten. Sinds Stephan hier werkt, is het een vast onderdeel van het schoolbeleid. Je merkt het bijvoorbeeld aan de manier waarop leerlingen met elkaar omgaan. Als je ‘homo’ hier als scheldwoord gebruikt, dan spreekt een docent je daar zeker op aan.”
Gezien worden
Onderwijs is meer dan vakkennis overdragen, vindt Stephan. “Leerlingen moeten lekker in hun vel zitten. Pas dan kunnen ze goed lesstof tot zich nemen.” Hij zag hoe leerlingen zich ontwikkelden de afgelopen jaren. “Toen ik hier begon in 2022 liepen kinderen met gebogen hoofd naar binnen. De beveiliging stond aan de deur. Nu staan docenten er om hen te begroeten. Leerlingen voelen zich gezien, er is contact.” De school werkt met de Agoriaanse aanpak. Dat betekent dat een leerling zijn eigen leerroute kiest, met hulp van een coach. Stephan: “Iedere leerling maakt deel uit van een soort mini-maatschappijtje met ongeveer 40 leerlingen en 5 coaches. Op school hebben we 6 van dit soort ‘units’.”
Sterk netwerk
Marieke brengt trainingen en lesstof onder de aandacht bij de coaches. “Als het gaat om seksuele gezondheid zijn er collectieve programma’s van Rutgers. Soms is individuele begeleiding nodig. Dat bepaalt de coach samen met de leerling.” Ook de werkgroep seksuele gezondheid denkt mee. Hierin zitten de pedagogisch medewerkers van de school. En vanuit elke unit neemt een coach deel. Marieke zorgt voor deskundigheid buiten de school. “Bij de GGD hebben we een expertiseteam van collega’s die in hun werk te maken hebben met seksuele gezondheid. Bijvoorbeeld vanuit de Jeugdgezondheidszorg, Gezonde School of Veilig Thuis. En we hebben onze netwerken van SchoolsOut en KISS. Dat is handig als je maatwerk nodig hebt.”
Niet wegkijken
Als voorbeeld noemt ze de loverboy-problematiek op Aventurijn. “Je ziet bijvoorbeeld een meisje steeds uit een dure auto stappen, net om de hoek van de school. Deze signalen worden dan in de werkgroep besproken.” Zo ontstond het idee van vaste contactpersonen voor situaties waarin seksuele uitbuiting speelt. Dankzij haar netwerk kon Marieke een collega van het team Seksuele Gezondheid aandragen. En daarnaast een gedragswetenschapper van MEE Gelderse Poort voor de zwaardere problematiek, zoals mensenhandel. Stephan is blij met deze versterking: “We willen niet wegkijken. We praten met de leerling, en soms ook met de ouders. Het is fijn als een deskundige dan meedenkt.”
Omgaan met weerstand
Marieke. Ze prijst Stephan om zijn vastberadenheid: “Activiteiten zoals Paarse Vrijdag of de Week van de Liefde zorgen soms voor best wat weerstand. Maar jij gaat het aan!” Stephan knikt: “Er zijn ouders die niet willen dat hun kind meedoet. Dan gaan we in gesprek. Volgens ons is een diploma pas iets waard als een leerling is voorbereid op de maatschappij. We leggen het belang uit van respectvol omgaan met elkaar. Je hoeft het niet met iedereen eens te zijn, maar je moet wel met elkaar kunnen omgaan. Vaak begrijpen ouders het daarna beter. En dan komt hun kind de volgende keer wél.”
De GGD heeft zelf veel expertise en beschikt over een netwerk.”
