5 februari 2025
Proeftuin ter verbetering van de jeugd- en gezinsbescherming
In 2022 gingen in Gelderland-Zuid 2 ‘proeftuinen’ van start: in Nijmegen-Dukenburg en in Zaltbommel. Deze proeftuinen spelen een rol in een landelijk programma ter verbetering van de jeugd- en gezinsbescherming. Doel is om sneller hulp te kunnen bieden aan gezinnen waar de veiligheid in het geding is. Hiervoor gaan verschillende lokale ketenpartners binnen 1 team aan de slag met de behoeften van kind en gezin. Marian Meijer en Martine Gerritsen vertellen wat de kracht is van het Dukenburgse team.
“Voor een gezin voelt onze gezamenlijke hulp als 1 traject”
Onder de noemer ‘Veiligheidsteam Samen Verder’ zag de proeftuin in Nijmegen-Dukenburg 2 jaar geleden het levenslicht. Het team waarvan Marian en Martine deel uitmaken, is ondergebracht in het wijkcentrum van de wijk Dukenburg. Marian is er medewerker Veilig Thuis en Martine specialist huiselijk geweld en kindermishandeling vanuit Moviera. Andere partners in het team zijn: de Raad voor de Kinderbescherming, 3 Jeugdbeschermers vanuit Jeugd Veilig Verder, De William Schrikker Stichting en Jeugdbescherming Gelderland, een ervaringsdeskundige, gedragswetenschapper en sociaalpsychiatrisch verpleegkundige. Bij elke casus is een medewerker van het buurtteam het vaste aanspreekpunt voor het gezin.
Gezamenlijke expertise
“Het is belangrijk dat we een gezin niet van organisatie naar organisatie sturen”, vertelt Martine. “Wij kijken als team wat geschikt is voor het gezin en bundelen onze expertise. Voor een gezin voelt onze gezamenlijke hulp als 1 traject.” Krijgt een gezin in Dukenburg met Veilig Thuis te maken? Dan kunnen we hen over het algemeen sneller helpen dan andere gezinnen.
Martine: “Omdat wij een proeftuin zijn, kunnen wij buiten de gebaande paden denken. Wettelijke regelgeving geldt voor ons ook, maar we hoeven ons niet aan alle protocollen te houden. Daarmee besparen we tijd.”
Haar collega Marian ziet dit terug in de doorlooptijden. “Komt er een Veilig Thuis-melding bij mij binnen? Dan maak ik vaak nog diezelfde week een afspraak bij het gezin met een buurtteam-medewerker erbij. Dat is heel snel als je bedenkt dat de meeste Veilig Thuis-organisaties kampen met wachttijden van weken. Er is overal personeelsschaarste, ook bij ketenpartners. De doorlooptijden lopen daardoor op.”
Agenda's vrijmaken
In het wijkcentrum zitten de ketenpartners bij elkaar onder 1 dak. Samen met nog verschillende andere zorg- en hulpverlenende instanties. De onderlinge lijntjes zijn kort. Martine: “Als we in het wijkcentrum een urgent signaal krijgen over een gezin, maken de benodigde experts hun agenda vrij. We gaan meteen met de betrokkenen in gesprek, onze gedragswetenschapper is er altijd bij. Daarmee start het traject.” Per traject vinden minimaal 3 multidisciplinaire overleggen plaats. In zo’n overleg brengt iedereen zijn eigen expertise in.
Martine: “We proberen tot de kern van de problematiek te komen en onderzoeken daarbij alle leefgebieden. Waar zit nou het echte probleem binnen het gezin? Is dat het kind dat zichzelf snijdt? Zijn dat de ouders die ruzie maken? Is dat het drankprobleem van de vader? Is er een dreigende huisuitzetting? Zijn er schulden binnen het gezin? Al deze onderdelen hangen met elkaar samen.”
1 team met 1 missie
Het uiteindelijke traject is een combinatie van de zorg en hulp die nodig zijn om de problemen van het gezin op te lossen. Deelname van het gezin aan zo’n traject is altijd vrijwillig. Soms blijkt later in het traject dat een gedwongen aanpak misschien toch beter werkt. Dat zorgt wel eens voor twijfels, bekent Marian. “Je houdt zicht op het gezin door in gesprek te blijven met elkaar. Maar eigenlijk kun je pas over een periode van jaren zien welke aanpak het beste werkt bij bepaalde gezinnen: gedwongen of vrijwillig?”
Martine: “Gelukkig hoeven we de keuze voor een traject niet alleen te maken. Dat doen we met het hele team. Omdat we als 1 team vanuit verschillend expertises werken, kijken we op verschillende manieren naar een gezinssituatie. De uitdaging is dan om te vertrouwen op elkaars expertise. En dat is na 2 jaar proeftuin zeker het geval. We zijn echt 1 team met 1 missie geworden: de beste hulp bieden voor een gezin.”
Proeftuin ‘Samen Verder’ is onderdeel van het Toekomstscenario kind – en gezinsbescherming. Het is één van de 11 proeftuinen die ons land telt. De proeftuinen worden landelijk gefinancierd en gemonitord. Het plan van het kabinet is om hier in 2025 één landelijke werkwijze van te maken.
“We bundelen onze expertise en bieden de beste hulp”
