12 juni 2025
Praktische training valpreventie voor begeleiders van ouderen(groepen)
Een valongeval heeft gevolgen voor de zelfredzaamheid van ouderen, het langer thuis kunnen wonen en de kwaliteit van leven. Daarom werken in het hele land Gemeenten, GGD’en en lokale partners aan Valpreventie. Maurice Orth, eigenaar Judoschool Tomoda en Nancy Albertz, projectcoördinator ‘Gezond Ouder Worden’ (GGD) ontwikkelden een nieuw product om zoveel mogelijk ouderen te bereiken.
“160 professionals kunnen in hun groepen aan valpreventie werken”
Samenwerken rondom valpreventie
Maurice Orth en Nancy werken al ruim 10 jaar samen. Maurice: “Ik kreeg in 2012 de opdracht van de Judobond om de training Fit, veilig valbreken (nu: Zeker bewegen) voor vitale senioren te ontwikkelen”. Nancy: “En ik ontwikkelde op verzoek van de GGD en ZZG-zorggroep een integrale aanpak valpreventie. Ik benaderde professionals en organisaties die hier een rol in konden spelen. Bijvoorbeeld voor het geven van een valtraining. Zo kwam ik in contact met Maurice.”
Aanbod voor alle ouderen
Maurice: “Als judodocent ben ik goed in het geven van een valpreventie training. Maar zo’n training is voor veel ouderen te duur. Ook is het voor mij lastig om mijn aanbod bij ouderen onder de aandacht te brengen”. Nancy: “En zo vullen we elkaar dus goed aan. Want bij de GGD weten we welke vergoedingen er zijn voor valpreventietrainingen. Ook mensen met weinig geld moeten aan een valpreventietraining kunnen meedoen. En we hebben een netwerk om aanbod bij ouderen onder de aandacht te brengen.”
Valpreventie succesvol
Nancy: ”Zo werken we al jarenlang succesvol samen met Maurice en andere aanbieders aan valpreventie. Denk hierbij aan sportverenigingen & sportscholen, buurtsportcoaches, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, diëtisten, wijkverpleging en welzijn. Het lukt ons om door heel Gelderland Zuid valpreventie te organiseren. Zeker sinds valpreventie is opgenomen als speerpunt in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Gemeenten krijgen daardoor extra geld om eraan te werken.”
Bereik vergroten
Bij Maurice en Nancy ontstond de wens om grote groepen ouderen in beweging te krijgen met balans oefeningen, leren vallen en weer opstaan. Nancy: “Met een valtraining bereik je telkens 6 tot 10 ouderen per keer. We weten ook dat een deel van de ouderen geen zin heeft in een valtraining. Terwijl ze vaak wel meedoen aan een wandelclub, een (senioren)sport of bij de dagbesteding komen.
Maurice: “In die tijd zocht een instructeur van Walking Basketbal contact met mij. Tijdens een training was een deelnemer gevallen en er was angst in de groep. Voor mij een mooie uitdaging om met de groep aan de gang te gaan. Ik heb valpreventie in hun trainingsprogramma verwerkt. De groep kreeg weer vertrouwen. De instructeur voert de oefeningen nu elke week tijdens de Walking Basketbal training uit.”
Duurzaam
Nancy: “De grootste groep ouderen bereiken wij niet met valpreventietrainingen. Maar neemt wel deel aan een wandel- of sportclub of de dagbesteding. Hoe duurzaam is het als je daar valpreventie oefeningen zou kunnen opnemen in het programma. Net als bij de Walking Basketbal.” Maurice: “Vanuit dat idee heb ik samen met sportontwikkeling Nijmegen en een judodocent uit Rivierenland een training valpreventie voor begeleiders van ouderen(groepen) ontwikkeld”. Nancy: “Vanuit de GGD konden wij de informatie over de training verspreiden. Bijvoorbeeld onder vrijwilligers, professionals en organisaties die (vaak elke week) met ouderen werken.”
160 Begeleiders getraind in valpreventie
Maurice: “Vanaf 2022 volgden in totaal 160 begeleiders uit Nijmegen, Heumen en Rivierenland deze training. Ik vind het een uitdaging om in de groepen zoveel mogelijk op maat te werken. Want werk jij op de dagbesteding? Dan doe je andere oefeningen met bezoekers dan wanneer je een beweeggroep voor fitte senioren begeleidt. De deelnemers zijn enthousiast. Ik organiseer terugkomdagen om het onder de aandacht te houden en om vragen op te pakken.” Nancy: “Met als resultaat dat er nu 160 professionals in de regio gemotiveerd en vaardig zijn. Zij kunnen in hun groepen aan valpreventie werken en daarmee een zeer grote groep ouderen bedienen”. De training is inmiddels uitgebreid geëvalueerd en bijgeschaafd.
Toekomstplannen
Nancy: “We zijn trots op deze aanpak. We gaan in ieder geval vanuit GGD Gelderland-Zuid verder met het promoten van deze training in de regio. En we gunnen andere regio’s ook zo’n training. Op dit moment worden alleen drie erkende valpreventie interventies gefinancierd. Ik zou deze training graag landelijk op de agenda zetten. Volgens mij is het een duurzame en goedkope aanvulling op deze interventies.“ Maurice: “Aan het einde van mijn eerste valpreventietraining kwam er een oudere dame naar mij toe. Ze vertelde dat ze na deze training weer alleen op pad durfde en zelf boodschappen had gedaan. Dat heeft mij zo geraakt en zo’n drive gegeven. Ik ga proberen mijn passie landelijk uit te rollen. Ik zou graag judodocenten trainen zodat zij in hun gemeente ook deze praktische training valpreventie oefeningen voor begeleiders van ouderen kunnen geven.”
Meer informatie
Meer informatie over de training valpreventie voor begeleiders van ouderen(groepen) staat op de website van Judo Tomoda.
We willen deze training verder promoten”
