Januari 2021
Onderzoek naar gedrag tijdens corona
Al snel na de uitbraak van het coronavirus, ontstond bij het RIVM en de GGD’en behoefte aan een langer lopend onderzoek. Om te volgen of mensen zich aan de gedragsmaatregelen houden en hoe het met ze gaat. Epidemioloog Meta Moerman vertelt over de samenwerking en de resultaten.
Inzet GGD-panels
GGD Gelderland-Zuid was betrokken bij een 1e landelijk overleg over het onderzoek en deed de suggestie om hiervoor de GGD-panels in te zetten. In Gelderland-Zuid bestaat dit panel uit ruim 2.500 inwoners. Deze groep werd opgebouwd tijdens de gezondheidsmonitors in de afgelopen jaren: mensen die deelnamen, konden zich meteen ook inschrijven voor het GGD-panel. Meta: “Behalve dit panel hebben we ook onze social media gebruikt om inwoners te interesseren voor het onderzoek. Zo wisten we in korte tijd een grote groep geïnteresseerde inwoners te bereiken. Deze groep is geen 100% getrouwe afspiegeling van de bevolking, maar de resultaten geven wel een indicatie voor de situatie in onze regio.”
Verloop van het onderzoek
Het onderzoek bestaat uit een vragenlijst die periodiek wordt aangepast en uitgezet. Sinds de 1e vragenlijst op 17 april, zijn er in 2020 nog 8 verstuurd. De vragenlijsten worden steeds aangepast aan de actualiteit en de maatregelen die dan gelden. “Als GGD-onderzoekers worden we gevraagd om mee te denken over de inhoud”, vertelt Meta. “Soms dragen we zelf ook een onderwerp aan, zoals bijvoorbeeld de behoefte aan ondersteuning die inwoners hebben tijdens deze crisis. De onderwerpen geven onder meer inzicht in het draagvlak voor de coronamaatregelen in onze regio. Zo zagen we bijvoorbeeld dat het vertrouwen in de overheidsmaatregelen door het jaar heen afnam, zowel landelijk als ook in onze regio.”
“Onderzoeken of het draagvlak voor de maatregelen en het gedrag van mensen verandert.”
“Dit onderzoek levert veel nuttige informatie voor verschillende partijen op.”
Mentaal zwaar
De GGD heeft als taak om na een ramp of incident te onderzoeken hoe het staat met de gezondheid van de bevolking. Daarom worden er bij dit onderzoek ook vragen gesteld over welbevinden: hoe gaat het met de respondenten? “Omdat veel respondenten aangeven dat ze de pandemie mentaal zwaar vinden, hebben we onze website in het voorjaar aangevuld met informatie en tips over mentaal gezond blijven in coronatijd. Vooral in de beginperiode werden deze tips goed gelezen. Dat merkten we ook aan het aantal keer dat ze via onze Facebook-pagina bekeken en gedeeld werden.” De resultaten van de vragenlijsten worden landelijk geanalyseerd en online gedeeld door het RIVM. GGD-en krijgen de dataset van de eigen regio. De belangrijkste regionale resultaten verwerkt Meta in een factsheet per onderzoeksronde.
Extra communicatie
Meta: “Het is natuurlijk heel interessant om te weten of het draagvlak voor de maatregelen en het gedrag van mensen in de loop van de tijd verandert. Daarmee kun je rekening houden bij het maken van beleid of het geven van voorlichting.” Als voorbeeld noemt ze het testen bij klachten. “Toen uit de resultaten bleek dat mensen met klachten vaak nog even wachten voordat ze zich laten testen, hebben we daar direct iets mee gedaan. Want dat is voor de bestrijding van het virus natuurlijk niet wenselijk. Via de pers en onze social media hebben we het belang van testen zodrá je klachten hebt, nog eens extra benadrukt.” Een ander voorbeeld betreft de vragen over vaccinatiebereidheid. De antwoorden (waarom wel/niet vaccineren) gebruikt de GGD om goede informatie te geven aan publiek en pers. “Al met al kunnen we dankzij dit onderzoek op een vrij eenvoudige manier veel nuttige info voor verschillende partijen opleveren.”
