Januari 2021

Corona onderstreept belang van samenwerken

In de meerjaren­strategie staat dat de GGD de komende jaren wil werken aan het versterken van de infectie­ziektebestrijding. Begin 2020 kwam er een enorme pandemie op ons af. De managers van Algemene Gezond­heidszorg en Gezondheids­­bescherming vertellen eind januari 2021 hoe de GGD hierop was voorbereid, wat deze pandemie betekent voor de infectieziekte­bestrijding en hoe zij de toekomst zien.

“Bij een uitbraak, zoals bij het corona­virus, hebben we elkaar allemaal hard nodig.”

Klaar voor uitbraken van infectie­ziekten

­“Op zoiets groots kun je eigenlijk niet voorbereid zijn”, zegt Giovanna van IJzendoorn. “Ons infectie­bestrijdings­team bestond uit 15 medewerkers. En die heb je normaal gesproken allemaal nodig voor onderzoek en om onze kennis over dit onderwerp op peil te houden en te delen.” Marcel Hoff vult aan: “Wel lagen er natuurlijk crisis­plannen klaar op landelijk en regionaal niveau. In deze plannen werd de uitbraak van een bestaande of nieuwe infectie­ziekte als grootste risico genoemd. Maar dat zijn algemene plannen die ook geen antwoord gaven op zo’n grote pandemie.” Giovanna: “Je zou kunnen zeggen dat we klaar waren om snel en adequaat te reageren op een ‘normale regionale’ infectie­ziekte uitbraak. Daarvoor lag een draaiboek klaar en daarvoor is de afgelopen jaren ook regelmatig geoefend met samenwerkings­partners in de regio.”

Investeren in netwerken

Marcel: “Het bestrijden van infectie­ziekten is een verantwoordelijk­heid van ons allemaal. De GGD is daarin een van de deskundige partners. Bij een uitbraak, zoals bij het corona­virus, hebben we elkaar allemaal hard nodig. Iedereen moet samenwerken: de GGD, zieken­huizen, zorginstellingen, overheden, veiligheids­diensten, maatschappelijke organisaties, de inwoners zelf, enz. Het belang van goede netwerken en afspraken is echt bevestigd.“ Giovanna: “De afgelopen jaren hebben we vanuit de GGD geïnvesteerd in de opbouw van netwerken, zoals bijvoorbeeld in het netwerk GAIN; het Gelders Antibiotica­resistentie en Infectie­preventie Netwerk. Er is hiervoor een regionaal netwerk opgebouwd met huisartsen, ziekenhuizen, verpleeg­huizen en de GGD-afdelingen medische milieukunde en infectie­ziekte­bestrijding. Deze partners hadden elkaar nu, in de aanpak van het coronavirus, ook nodig en dat je dan al samenwerkt helpt hierbij.”

Infectieziekte team op orde

Marcel: “Vanuit de GGD hebben we veel ervaring in het bestrijden van infectie­ziekten zoals bijvoorbeeld TBC, norovirus, mazelen en de Mexicaanse griep. Het bron- en contact­onderzoek uitvoeren is daarbij een basistaak.” Giovanna vult aan: “De afgelopen jaren is er in het team infectie­ziekten geïnvesteerd. Zo zijn er twee deskundigen infectie­preventie aan het team toegevoegd en was er al veel aandacht voor de risico’s die globalisering en zoönose (infectie­ziekte die van dier op mens kan overgaan) met zich mee­brengen. De afdeling werkte hierin ook al samen met de Academische werkplaats AMPHI.”

Belang preventieve maatregelen

Marcel: “Door corona is het belang van preventieve maatregelen enorm op de voorgrond gekomen. Want de basis­maatregelen zoals: niezen in je elleboog, afstand houden en vaak je handen wassen, zijn allemaal standaard­maatregelen binnen de infectiepreventie. Door corona is wereldwijd onderstreept hoe belangrijk deze zijn om verspreiding te voorkomen. Zeker als preventie het enige middel is waarover je beschikt.” Gaan de preventieve maatregelen niet goed? Dan volgt de volgende fase, in het geval van corona is dat de testfase en na een positieve uitslag het bron- en contactonderzoek.

Samenwerking binnen de GGD

Giovanna: “We maken bij de corona­bestrijding ook gebruik van netwerken van andere afdelingen binnen de GGD. De Jeugd­gezondheidszorg is hier een goed voorbeeld van. Daar zit veel kennis van hoe het eraan toegaat op scholen en daar is veel contact met jongeren. Er is binnen het coronateam een speciaal scholen­team opgericht waar jeugdartsen en -verpleeg­kundigen vragen van scholen beantwoorden en het bron- en contact­onderzoek onder leer­krachten en leerlingen uitvoeren. Zij zorgen ervoor dat we de scholen heel goed bedienen van informatie en handvatten waar ze ook daadwerkelijk wat mee kunnen. Want op een school gaan de dingen weer heel anders dan in een verpleeghuis. Een goed voorbeeld van maatwerk dus.”

Toekomst

Volgens Marcel blijft corona nog lang een rol spelen binnen de infectie­ziekte­bestrijding. Corona zal de laatste nieuwe infectieziekte niet zijn. Uit de periode die achter ons ligt en de periode die nog komen gaat, nemen we alle ervaringen en inzichten mee. Ook de bestaande en nieuw ontstane netwerken zullen we verder inbedden in onze structuur en werkwijze. Met hen willen we ons duurzaam voorbereiden op nieuwe risico’s en blijven we onderzoek doen naar preventieve middelen en bestrijdings­­­middelen.“ “En,” zegt Giovanna tot besluit, “natuurlijk blijven ook bestaande infectieziekten als TBC en HIV en de antibioticaresistentie onze aandacht vragen. Dat gaat allemaal gewoon door. Het werk van de GGD voor infectieziektebestrijding is altijd in beweging en nooit klaar!“

“Corona zal nog lang een rol blijven spelen binnen de infectie­ziekte­bestrijding.”

STRATEGISCHE THEMA’S

Informatiegestuurde aanpak als basis voor betrouwbare advisering

Adviseren over preventie en vormgeven van groepsgerichte preventie

Versterken samenwerking zorg en veiligheid ten behoeve van een betere inwonerondersteuning

Gezondheidsbescherming en -bevordering in het sociale en fysieke domein